La Piazza

LA SCUPERT D’ RE’UM (la scoperta di Roma)

(di Paolo Marianacci)

Verz la f’n d lu mes d’ giugn d’ lu 1961

Sò nghianat ng’m a lu pàund

ngh mamm ch m’accumpagniv

ch z’avè appen affacciatt lu sèul.

Avam acchiappà la Ruman,

la post d’ Cerell, ch m’n’v da lu Uast

e j’ p’rtav a Rèum.

Arr’vit annind a lu garagg d C’ccott

sem vist ca c’ stav ildr du p’rzèun

ch’ n’n  ier mangh d’ la Tàurr

ch’ già l t’nèv’n asp’ttann,

e ell z’em f’rmat pur nu. 

Lu p’rtèun d’ lu garagg stav apirt 

e z v’dev ca mmizz c’ stav armèiss nu train

ch t’nev du rot cuscì gross

ch ier chiù ald d’ mò, e pur d’ mamm.

Lu train z’ausiv p’  p’rtà

ogne t’p d’ ràubb ch ‘nz putev p’rtà a min.

Attaccat a nu mìul ch’ l’  t’riv 

cirt vold p’rtav pìur l p’rzèun.

Zia Rusin z’avè già ‘rv’glit pur àiss 

e sc’gnett abball p’ nu salìut

e p’ dèrj s’ vulavam nu cafè.

Neun Rusin, gràzj, ma mo’ arriv la Post

Semma’j n’andra vold, j d’cett mamm.

Zià Rusin è sempr stat un d’ l’ p’rzèun

chjù g’nd’l e affàbb’l d la Tàurr.

La post facett co’ m’nìut d’ r’tard.

Z’ ved ca l’autèist n’n z’avè f’nìut lu sunn

gnè mò, ch’ n’n l’avè mangh cum’nzat

tand ier la gio’j c’aveja partò.

Quann arrvitt la post, ‘nghianamm

e ò m’ass’ttiv subb’t  v’c’n a lu f’n’str’n

ca n’n m’aveva fà scappà nind

d’ tutt quell ch’ z’ v’dev dafor. 

Fu lungh lu v’ij, quasc sett èur.

P’ forz!  n’n g’  stav anghèur l’autostrad d’ mo’

e la Ruman facev c’nquanda f’rmat:

jav a dà pur lu g’r a Scchiv, ch ier già la pr’m,

e a Agnèun e Cass’n facev pur na bella sost.

A la stazièun Tèrm’n c’ stav z’ Nazza’rj

Ch’ jasp’ttav ngh na bella secìnd azzurr. 

Ienn ngh la màch’n ò n’n facev aldr ch’ guardà tutt quell ch’ m’ passav annind all’ùcchj  e ogn tand addummannav a z’ Nazzàrj ch è quest, ch è qu’ell e ndò z trov qull’aldr. 

Z’ Nazzàrj abb’tav ngh zia Marriàitt (la sor) e zia Lùunic (la mamm) a nu bell’appartamend d’ nu palazz ch’ stav v’c’n a Cinecittà verz la f’n d nà vuj longa longh, la Tuscolan. 

Sott a la casa lor v’dìv p’ la prima vold l’ b’nìrj d la ferruvj e lu tram ch’ c’ passav sàupr.

Lu pr’m apparàicchj l’ v’dìv a Ciamb’n, l’aeroport.

Zià Marriàitt, càill ch’ a  la Tàurr l’ chiamàv’n la M’rr’canell p’ lu fatt ch’avè stat tand’inn a l’Amèr’ch ngh tutt la famèigl, quanna ier angor v’v z’ Salvatèur.

P’ quell, da quanna z’ n’avè rm’nìut, fat’iv a l’ambasciat am’r’can.

Fu la prima vold ch iv pur a nu cèin’m fatt a cèin’m ch z’ chiamav Atlantic, e ier tutt n’andra cos a par a quell ch vdavam mbiazz a la Tàurr quanna m’n’v chèill d’ l’Istitut Luc da Rèum ch’app’nn’v nu l’nz’lèun nbacc a lu mur d’ Sandor e ell vedavam lu rist d lu munn, tutt gghjngh e n’r.

Na vold m’ p’rta’tt’n pur a lu giard’n zoològ’ch a jttà l’ nuciàill a l’ scèimmj, e pur a l’ cill.

P’ la prima vold m’ faciv nu bagn, e pur na nutat davendr a na vasch, gross e celest, andò m faciv cirt sguacquar’it…  ch, p’ nu gn’tt’ch’t gnè mò, è stat come a iò  a lu mar.

Aldr ch’ la c’ngièun d cungarell ca usiv a la casa mò!

Z’  ved ca fu tand la cund’ndàizz ch’ m’acchiappiv p’ Rèum ch’ , passat co iurn, m m’nett lu murbèill.

Mamma mò ch’ m’cc’carell!

Ier lu mes d lugl, e m’ l’ passiv brutt

ngh clu callacc che m squagliv.

Finghè  n’ar’iv a la Tàurr.

Ndò almen facev lu frèisch.

E z’ stav accuscì bbun ch m’ardr’zziv su’bb’t.

Ah! S’ z’ putess cambà sol d’àrj! p’nziv.

T’aviss stà sembr a la Tàurr.